मी आणि नथूराम

‘मी आणि नथूराम’ हे. शरद पोंक्षेंचं चटका लावणारं पुस्तक वाचायला  घेतलं आणि एखाद्या कलाकाराने एका भूमिकेसाठी किती सोसावं याचं आश्चर्य वाटलं. वीस वर्षाच्या कालावधीत ज्या घटना घडत होत्या त्या, त्या त्या वेळी वाचनात येत होत्या पण त्याचं कलाकारानेच केलेलं एकत्रित कथन वाचताना अंगावर काटा उभा राहतो. एकीकडे अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याच्या नावाखाली नाटक सिनेमातून खोटेपणाचा कळस होत असताना दुसरीकडे सत्य कथन बळजबरीने बंद पाडणं, जाळपोळ आणि जीवघेणे हल्ले करणं असे प्रकार सर्रास सुरू होते. आणि या सगळ्याशी झुंज देत हा कलाकार आपलं काम कसं करत राहीला हे वाचताना अनेकदा कंठ दाटून येतो. जीवावर उदार होत, दुष्ट प्रवृत्तीचा सामना करत, प्रचंड अपमान आणि हाल सहन करत नथूराम जगवला,

नाटकासाठी एवढं सहन केलं हे समजण्या पलीकडचं आहे. एका मागोमाग एक घटना वाचकावर आघात करीत जातात आणि शरद पोंक्षें या प्रथित यश कलाकाराने या प्रत्यक्ष भोगलेल्या आहेत वाचून मन भरून येतं.          

‘मी नथूराम गोडसे बोलतोय’ हे नाटक मी तीन वेळा पाहीलं. शिवाजी मंदिरचा तिसरा प्रयोग, नंतर बंदी उठल्यावरचा पार्ल्यातला दीनानाथ मधला प्रयोग आणि शेवटी नाटक बंद होतय असं समजलं तेव्हा ‘हे राम नथूराम’ पुन्हा एकदा दीनानाथलाच. एक नाटक नव्हे तर प्रत्यक्ष घटनाच समोर घडत आहे एवढा जिवंत अभिनय मराठी रंगभूमीवर पहायला मिळणं याला सुद्धा भाग्य लागतं.

नथूराम नाटकासाठी श्री. शरद पोंक्षेंनी जे भोगलं त्याला तोड नाही. ज्यांना काहीतरी अस्सल वाचायचं असेल त्यानी हे पुस्तक विकत घेऊन वाचावं आणि संग्रही ठेवावं. शब्दांमृत प्रकाशनाने हा निखारा वाचकाच्या हाती ठेवला म्हणून त्यांचंही अभिनंदन!  

दवबिंदू

कितीक हळवे दवबिंदू हे गोठूनिया गेले

मोत्यांची जणू रास पसरली आगंतूक झाले

वाटांचे जणू हार जाहले धरित्री ल्यालेली

स्वर्गीचा हा अपूर्व खजिना उन्हे त्यात पडली

 

चमकत होते हिरे पाचू ते अथांग पसरले

रविकिरणांनी धावत येऊन त्यांना आवरले

उचलून नेले स्वर्ग सुख ते गेले मागुती

जणू स्वप्नातीत हा देखावा लागला ना हाती

 

अशीच असते रास धनाची सामोरी येते

असते मीथ्या दिसते आणिक निघुनिया जाते

कुठून आले कसे अवतरले कळे न मजला ते

केवळ ब्रह्म सत्यं जग हे सारे आभासी होते

नरेंद्र प्रभू

०२ मे २०२४